Leefadviezen
Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om je leefpatroon aan te passen. Jouw lichaam verandert immers; verander jouw gewoontes daarom ook! Hier onder hebben we een paar van de belangrijkste adviezen verzameld. Bij vragen kun je altijd contact met ons opnemen.
Voeding
Het is belangrijk tijdens je zwangerschap gezond en gevarieerd te eten. Eten voor twee is niet nodig. Daarnaast kan lijnen tijdens je zwangerschap en borstvoedingsperiode schadelijk zijn voor je ongeboren kindje. Wil je je gewicht tijdens je zwangerschap onder controle houden? Doe dit dan eventueel met de ondersteuning van een diëtiste.
Tijdens de zwangerschap maakt jouw lichaam meer dan 1 liter extra bloed aan. Het bloed wordt verdund, waardoor het ijzergehalte zakt en er een lichte bloedarmoede kan ontstaan. Dit is volkomen normaal.
Door ijzerrijke producten te gebruiken en deze te combineren met producten die rijk zijn aan vitamine C (zoals sinaasappelsap) kun je bloedarmoede beperken. Voorbeelden van ijzerrijke voedingsmiddelen zijn volkorenproducten, grove graanproducten, groenten, peulvruchten, gedroogd fruit, vlees, vis, ei, appelstroop, noten en Roosvicee Ferro. Drink koffie, thee en melk pas een uur na de maaltijd.
Verse groenten en fruit zijn belangrijke leveranciers van vitaminen, mineralen en vezels. Aardappelen, (volkoren)brood, rijst en pasta (zoals macaroni) zijn belangrijke energiebronnen. Melk, kaas, eieren, vlees, kip en vis zijn belangrijk voor de calcium- en eiwitbehoeften. Halvarine, boter, margarine en vette vis voorzien in de behoefte aan vitamine A en D.
Zorg ervoor dat datgene wat je eet vers of vers bereid is. Bewaar dit zo kort mogelijk in de koelkast. Bij zwangerschap zijn sommige voedselinfecties extra gevaarlijk. Let daarom op de volgende zaken:
- Eet alleen vlees als het goed doorbakken of gestoofd is;
- Eet geen rosbief, filet américain, tartaar of carpaccio;
- Was rauwe groenten en fruit altijd goed;
- Voorkom dat rauwe voedingsmiddelen in contact komen met bereide gerechten;
- Eet geen zachte kazen die gemaakt zijn van rauwe melk (au lait cru);
- Eet geen voorverpakte gerookte vis (vacuüm verpakt);
- Eet geen lever en niet meer dan eenmaal per dag een leverproduct zoals leverworst. In lever zit veel vitamine A, wat schadelijke gevolgen kan hebben voor het ongeboren kind;
- Wees zuinig met suiker en snoep niet overmatig;
- Wees matig met koffie en cola.
Roken
Vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding (willen) geven wordt geadviseerd niet te roken. Roken in de zwangerschap brengt grote risico’s met zich mee omdat schadelijke stoffen in de sigaretten de doorbloeding van de placenta (moederkoek) verslechteren. De risico’s voor je ongeboren kind zijn ernstig. We helpen je graag wanneer je denkt dat alleen stoppen niet zal lukken. Ook een omgeving waarin gerookt wordt heeft een slechte invloed op de zwangerschap. Voorkom meeroken, want elke sigaret is schadelijk voor jou en je ongeboren kind.
De belangrijkste risico’s tijdens de zwangerschap zijn:
- Meer kans op een miskraam;
- Meer kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap;
- Meer kans op een vroeggeboorte (vóór 37 weken zwangerschap);
- Meer kans op een lager geboortegewicht;
- Meer kans op loslating van de placenta. Hierdoor is de kans verhoogd op een doodgeboren kindje.
De belangrijkste risico’s na de geboorte zijn:
- Meer kans op wiegendood. Een kind overlijdt dan in de eerste 2 jaar tijdens de slaap, ondanks dat ze gezond leken. Roken tijdens de zwangerschap vergroot de kans op wiegendood 1,4 tot 3 keer. Als je kind na de geboorte wordt blootgesteld aan tabaksrook is de kans op wiegendood 2 keer zo groot;
- Meer kans op verkoudheid, luchtweginfecties en oorontsteking.
Stop daarom met roken. Dat geldt ook voor jouw partner! Samen stoppen is namelijk makkelijker om vol te houden. Vraag hulp wanneer je ondersteuning nodig hebt bij het stoppen met roken.
Borstvoeding en roken
Borstvoeding is de beste voeding voor een pasgeboren baby. Het heeft een beschermende werking tegen allerlei ziekten, allergieën en infecties. Wanneer je rookt wordt er minder moedermelk aangemaakt en zijn zowel de kwaliteit als de smaak minder. Daarnaast kan roken ervoor zorgen dat de toeschietreflex vermindert, omdat nicotine je bloedvaten vernauwt. Daarom raden we het aan om ook na de zwangerschap niet meer te roken. Overigens raden we borstvoeding altijd aan, ook als je rookt. Kijk voor meer informatie op www.rokeninfo.nl.
Alcohol
Vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven wordt afgeraden om alcohol te drinken. Het is onzeker hoeveel alcohol tot een probleem kan leiden. Wat wel bekend is zijn de volgende constateringen:
- De concentratie alcohol in het bloed van het kind wordt even hoog als het alcoholpromillage van de moeder;
- Alcohol is schadelijk, omdat het van invloed is op de ontwikkeling van cellen in de hersenen en organen (zoals hart, armen en ogen) kunnen beschadigen omdat alcohol een negatieve invloed heeft;
- Alcoholgebruik kan leiden tot groeiachterstand. Als een kind bij de geboorte klein is doordat de moeder alcohol heeft gedronken tijdens de zwangerschap, zal het de groeiachterstand nooit meer inhalen en altijd kleiner dan gemiddeld blijven.
Het meest veilige is daarom om helemaal geen alcohol in de zwangerschap te drinken. Voor meer informatie over alcohol tijdens de zwangerschap, risico’s en veelgestelde vragen verwijzen wij naar www.alcoholenzwangerschap.nl.
Drugs
Gebruik van soft- en harddrugs in de zwangerschap wordt zeer sterk afgeraden.
Drugs zijn zeer slecht voor het ongeboren kind. Het kindje kan hieraan verslaafd raken omdat het via de placenta de schadelijke stoffen binnen krijgt. De kinderen moeten vaak na de geboorte op de couveuseafdeling afkicken. Door zuurstoftekort kan een groei- en ontwikkelingsachterstand ontstaan. Vroeggeboorte komt vaker voor en het risico op overlijden is groter. Mocht je drugs gebruiken, wees hier dan alsjeblieft open over naar ons en wees niet bang om te vertellen wat en hoeveel je gebruikt. Samen kunnen we kijken hoe we de zwangerschap zo goed mogelijk kunnen laten verlopen. Je wordt ook doorverwezen naar de gynaecoloog voor begeleiding. Voor meer informatie over drugs en zwangerschap kijk je op www.drugsinfo.nl.
Medicijnen
Gebruik tijdens de zwangerschap alleen medicatie die voorgeschreven is door een arts. Vertel je (tand)arts (als je daar onder behandeling bent) dus dat je zwanger bent. Dit is van belang omdat sommige stoffen al vroeg in de zwangerschap invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van het kind. Een verdoving bij de tandarts mag je gewoon hebben.
Bij pijnklachten mag je uitsluitend paracetamol gebruiken (maximaal 6 per dag). Dit moet wel paracetamol zonder codeïne of coffeïne zijn. Vitaminepreparaten mag je gebruiken, mits het een vitaminepreparaat is dat speciaal voor zwangeren is. Als je goed gevarieerd en vers voedsel eet is dit niet direct noodzakelijk.
Besmettelijke (kinder)ziekten in je omgeving
Heeft iemand in je omgeving een kinderziekte die gepaard gaat met vlekjes op de huid zoals waterpokken, rode hond of de vijfde ziekte? Ben je in contact geweest met iemand met een andere besmettelijke ziekte? Neem dan contact op met ons. Soms kan een besmettelijke ziekte gevolgen hebben voor je ongeboren kindje. Voor informatie over kinderziekten en zwangerschap, kijk op www.rivm.nl.
Sporten
Voor sporten geldt: doe wat je altijd al deed, maar verminder of stop wanneer je merkt dat het klachten geeft. Probeer liever niet meer inspanning te leveren dan vóór de zwangerschap en zorg dat je voldoende vocht binnen krijgt. Sporten waarbij je snel kunt vallen of botsen (contactsporten) raden we na 20 weken zwangerschap af.
Zwemmen, fietsen en fitness zijn sporten die je heel goed tot het einde van je zwangerschap kunt beoefenen.
Vrijen
De beleving van intimiteit en seksualiteit tijdens de zwangerschap wisselt per persoon en per zwangerschap. Bij een normaal verlopende zwangerschap is vrijen gewoon mogelijk. Geslachtsgemeenschap kan geen miskraam of beschadiging van het kind veroorzaken. Een aantal vrouwen heeft tijdens en na seksuele opwinding last van een harde buik. Dit heeft over het algemeen geen betekenis.
Heb je eerder vervelende seksuele ervaringen gehad of moeite met een inwendig onderzoek? Bespreek dit met ons. Wij houden hier ook tijdens de bevalling rekening mee.
Kattenbak en tuinieren
Bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin is het belangrijk handschoenen te dragen. In uitwerpselen van katten komt een parasiet voor die toxoplasma kan veroorzaken. Toxoplasma kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind.
Zonnebank en/of sauna
Het is niet bekend of deze schadelijk zijn, maar voor de zekerheid is het verstandig om deze in je eerste 3 maanden te vermijden. Doe je dat toch, dan heb je meer kans om een flauwte te krijgen. Zonnen onder de zonnebank of in de felle zon kan een zwangerschapsmasker (bruine verkleuring van de gezichtshuid) veroorzaken.
(Haar) verven
Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend. Het is verstandig om tijdens de zwangerschap contact met verf op terpentinebasis te vermijden. Verf op waterbasis is niet schadelijk voor je kind.
Röntgenfoto’s
Als het niet dringend noodzakelijk is wordt het maken van röntgenfoto’s tijdens de zwangerschap afgeraden. Is een foto echt noodzakelijk, vraag dan of ze je buik willen afschermen met een loodschort.
Werk
Wanneer vertel je op je werk dat je zwanger bent? Mag je tijdens je werktijd naar de verloskundige? En moet je voorzorgsmaatrgelen nemen op je werk nu je zwanger bent? Als zwangere krijg je te maken met rechten en plichten op je werk. Lees hier meer over werk en zwangerschap.
Vakanties en verre reizen
Als je gezond zwanger bent kun je in veel gevallen gerust op reis gaan. Vanuit medisch oogpunt is vliegen geen bezwaar voor moeder en kind. Doorgaans wordt wel aangeraden om een reisbestemming te kiezen waar goede medische zorg aanwezig is voor wanneer zich onverhoopt complicaties voordoen. Neem je zwangerschapskaart mee op reis. In geval van complicaties kan de medisch specialist aldaar jouw zwangerschapsgegevens en bloeduitslagen altijd inzien.
Vliegmaatschappijen willen meestal geen zwangere vrouwen na 32-34 weken zwangerschapsduur vervoeren, omdat ze geen bevalling in de lucht willen riskeren. Dit wisselt per luchtvaartmaatschappij, dus vraag dit goed na.
Verblijf op grote hoogte wordt ontraden. Door de afnemende zuurstofspanning van de lucht is er minder zuurstof beschikbaar. Het advies is om niet langdurig hoger dan 2000 meter te verblijven.