zwangerschap buik

Leefadviezen

In principe kun je, als je zwanger bent, alles blijven doen wat je ook deed toen je nog niet zwanger was zoals, werken, sport, seks etc. Zorg goed voor jezelf en luister goed naar je lichaam. Er zijn echter een paar belangrijke onderwerpen die we hier willen bespreken:

Voeding

Het is belangrijk tijdens je zwangerschap gezond en gevarieerd te eten. Eten voor twee is niet nodig. Lijnen tijdens de zwangerschap en borstvoedingsperiode kan schadelijk zijn voor je ongeboren kindje. Wil je je gewicht tijdens je zwangerschap onder controle houden doe dit dan evt met ondersteuning van een diëtiste.

Een lichte bloedarmoede in de zwangerschap is normaal. Een zwangere maakt meer dan 1 liter extra bloed aan. Het bloed wordt iets verdund waardoor het ijzergehalte in het bloed zakt. Door ijzerrijke producten te gebruiken en deze te combineren met vitamine C rijke producten (bijv sinaasappelsap) kun je evt bloedarmoede beperken. Voorbeelden van ijzerrijke voedingsmiddelen; volkoren producten en grove graanproducten, groenten, peulvruchten, gedroogd fruit, vlees, vis, ei, appelstroop, noten, roosvicee ferro. Drink koffie, thee en melk pas een uur na de maaltijd.

Verse groenten en fruit zijn belangrijke leveranciers van vitaminen, mineralen en vezels. Aardappelen, (volkoren) brood, rijst en pasta (zoals macaroni) zijn belangrijke energiebronnen. Melk, kaas, eieren, vlees, kip en vis zijn belangrijk voor de calcium- en eiwitbehoeften. Halvarine, boter, margarine en vette vis voorzien in de behoefte aan vitamine A en D.

Zorg ervoor dat datgene wat je eet vers of vers bereid is. Bewaar dit ook zo kort mogelijk in de koelkast. Bij zwangerschap zijn sommige voedselinfecties extra gevaarlijk. Let daarom op de volgende zaken:

  • Eet alleen vlees als het goed doorbakken of gestoofd is. Eet geen rosbief, filet américain, tartaar of carpaccio.
  • Rauwe groenten en fruit altijd goed wassen.
  • Voorkom dat rauwe voedingsmiddelen in contact komen met bereide gerechten.
  • Eet geen zachte kazen die gemaakt zijn van rauwe melk (au lait cru)
  • Eet geen voorverpakte gerookte vis (vacuüm verpakt)

Overige voedingsadviezen

  • Drink geen alcohol
  • Eet liever geen lever en niet meer dan eenmaal per dag een leverproduct zoals leverworst. In lever zit veel vitamine A. Te veel vitamine A kan schadelijke gevolgen hebben voor het ongeboren kind
  • Wees zuinig met suiker en snoep niet overmatig
  • Wees matig met koffie en cola

Roken

Vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding (willen) geven wordt geadviseerd niet te roken. Roken in de zwangerschap brengt grote risico's met zich mee, omdat schadelijke stoffen in de sigaretten de doorbloeding van de placenta (moederkoek) verslechteren.

Stop met roken; dit geldt ook voor je partner. Samen stoppen is makkelijker om vol te houden! Helaas blijkt dit in de praktijk soms lastiger dan gedacht. Vraag daarom om hulp, wanneer je ondersteuning nodig hebt bij het stoppen met roken.

De risico's voor je ongeboren kind zijn niet mild en ook niet verzachtend uit te drukken helaas. Wij willen je een duidelijk beeld schetsen van deze gevaren, maar tevens een helpende hand reiken wanneer je denkt dat alleen stoppen niet zal lukken.

Een rokerige omgeving beïnvloedt de zwangerschap ook nadelig. Voorkom meeroken, want elke sigaret is schadelijk voor jou en je ongeboren kind.

De belangrijkste risico's tijdens de zwangerschap zijn:

  • Meer kans op een miskraam
  • Meer kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap
  • Meer kans op een vroeggeboorte (d.w.z. geboorte vóór 37 weken zwangerschap)
  • Meer kans op een lager geboortegewicht. Dit komt omdat de baby minder zuurstof en voedingsstoffen krijgt als gevolg van de giftige stoffen (nicotine en koolmonoxide). Door het verminderde zuurstof wordt je kind zwakker en groeit hij/zij minder goed.
  • Meer kans op loslating van de placenta. De moederkoek laat los van de baarmoederwand, waardoor een levensbedreigende situatie voor je kind ontstaat omdat de baby geen zuurstof meer krijgt. Hierdoor is de kans verhoogd op een doodgeboren kindje.

De belangrijkste risico's na de geboorte zijn:

  • Meer kans op wiegendood. Wiegendood betekent dat kinderen tot 2 jaar tijdens de slaap overlijden, ondanks dat ze gezond leken. Roken tijdens de zwangerschap vergroot de kans op wiegendood 1,4 tot 3,0 keer. Als je kind alleen na de geboorte wordt blootgesteld aan tabaksrook door een rokerige omgeving, dan is de de kans op wiegendood 2 keer zo groot.
  • Meer kans op verkoudheid, luchtweginfecties en oorontsteking.

Borstvoeding en Roken

Borstvoeding is de beste voeding voor een pasgeboren baby. Het heeft een beschermende werking tegen allerlei ziekten, allergieën en infecties. .Als je borstvoeding wilt geven aan je kind, is het beter om niet te roken. Er wordt namelijk minder moedermelk aangemaakt, de kwaliteit van de melk is minder en smaakt tevens minder lekker. Daarnaast kan roken ervoor zorgen dat de toeschietreflex verminderd is, omdat nicotine je bloedvaten vernauwt.

Borstvoeding heeft altijd de voorkeur, óók als je rookt.

Kijk voor meer informatie op www.rokeninfo.nl.

Alcohol

Vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven wordt afgeraden om alcohol te drinken. Vroeger werd gedacht dat 1 glaasje op z'n tijd geen kwaad zou kunnen. Op dit moment is het nog onzeker hoeveel alcohol tot een probleem kan leiden. Het meest veilige is het om helemaal geen alcohol in de zwangerschap te drinken.

Feiten:

  • De concentratie alcohol in het bloed van het kind wordt even hoog als het alcoholpromillage van de moeder.
  • Alcohol is schadelijk, omdat het van invloed is op de ontwikkeling van cellen => hersenen en organen (zoals hart, armen en ogen) kunnen beschadigd raken omdat alcohol een negatieve invloed heeft.
  • Alcoholgebruik kan leiden tot groeiachterstand. Als een kind klein bij de geboorte is, doordat de moeder alcohol heeft gedronken tijdens de zwangerschap, zal het de groeiachterstand nooit meer inhalen en altijd kleiner dan gemiddeld blijven.

Voor meer informatie over alcohol tijdens de zwangerschap, risico's en veelgestelde vragen verwijzen wij naar www.alcoholenzwangerschap.nl.

Drugs

Gebruik van soft- en harddrugs in de zwangerschap wordt zeer sterk afgeraden.
Drugs zijn zeer slecht voor het ongeboren kind. Het kindje kan hieraan verslaafd raken, omdat het via de placenta de schadelijke stoffen binnen krijgt. De kinderen moeten vaak na de geboorte op de couveuseafdeling afkicken. Door het zuurstoftekort kan een groei- en ontwikkelingsachterstand ontstaan. Vroeggeboorte komt vaker voor en het risico op overlijden is groter. Mocht je drugs gebruiken, wees hier dan alsjeblieft open over naar ons en wees niet bang om te vertellen wat en hoeveel je gebruikt. Samen kunnen we kijken hoe we de zwangerschap zo goed mogelijk kunnen laten verlopen. Je wordt ook doorverwezen naar de gynaecoloog voor begeleiding. Voor meer informatie over drugs en zwangerschap: www.drugsinfo.nl

Medicijnen

Tijdens de zwangerschap is het raadzaam zorgvuldig om te gaan met zelfmedicatie. Gebruik alleen medicatie die voorgeschreven is door een arts. Vertel je (tand)arts (als je daar onder behandeling bent) dat je zwanger bent. Dit is van belang omdat sommige stoffen al vroeg in de zwangerschap invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van het kind. Een verdoving bij de tandarts mag je gewoon hebben.
Bij pijnklachten mag je uitsluitend paracetamol zonder gevaar gebruiken .Je mag maximaal 6 paracetamol per dag nemen. Dit moet wel paracetamol zonder codeïne of coffeïne zijn.
Vitaminepreparaten mag je gebruiken, mits het een vitaminepreparaat is dat speciaal voor zwangeren is. Als je goed gevarieerd en vers voedsel eet is dit niet direct noodzakelijk.

Besmettelijke (kinder)ziekten in je omgeving

Heeft iemand in je omgeving een kinderziekte die gepaard gaat met vlekjes op de huid, zoals waterpokken, rode hond, vijfde ziekte? Ben je in contact geweest met iemand met een andere besmettelijke ziekte? Neem dan contact op met ons. Soms kan een besmettelijke ziekte gevolgen hebben voor je ongeboren kindje, als je deze doormaakt tijdens je zwangerschap. Voor informatie over kinderziekten en zwangerschap, kijk op www.rivm.nl

Kattenbak en tuinieren

Bij het verschonen van de kattenbak en het werken in de tuin is het belangrijk handschoenen te dragen. In uitwerpselen van katten komt een parasiet voor die toxoplasma kan veroorzaken. Toxoplasma kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind.

Sporten

Voor sporten geldt: doe wat je altijd al deed, maar verminder of stop wanneer je merkt dat het klachten geeft. Probeer liever niet meer inspanning te leveren dan voor de zwangerschap en zorg dat je voldoende vocht binnen krijgt. Sporten waarbij je snel kunt vallen of botsen, zogenaamde contactsporten, raden we na 20 weken zwangerschap af.
Zwemmen, fietsen en fitness zijn sporten die je heel goed tot het einde van je zwangerschap kunt beoefenen.

Vrijen

De beleving van intimiteit en seksualiteit tijdens de zwangerschap wisselt per persoon en per zwangerschap. Bij een normaal verlopende zwangerschap is vrijen gewoon mogelijk. Geslachtsgemeenschap kan geen miskraam of beschadiging van het kind veroorzaken. Een aantal vrouwen heeft tijdens en na seksuele opwinding last van een harde buik. Dit heeft over het algemeen geen betekenis.
Heb je eerder vervelende seksuele ervaringen gehad of moeite met een inwendig onderzoek, bespreek dit dan met ons. Als je dit aangeeft, houden we hier ook tijdens de bevalling rekening mee.

Werk

Word je tijdens het werk blootgesteld aan mogelijke risico's voor jezelf of je ongeboren kind overleg dan met je werkgever of de bedrijfsarts (Arbodienst). Deze risico's zijn bijvoorbeeld werken met gevaarlijke stoffen, straling, infectierisico's, trillingen (vrachtauto's, landbouwmachines), fysiek zware werkomstandigheden (veelvuldig tillen, trekken, duwen of dragen). Het kan ook zijn dat je werkgever je een (vrijwillig) preventief consult aanbiedt bij de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan deze risico's eventueel in kaart brengen en je werkgever hierover adviseren. Deze kan het werk aanpassen of je eventueel tijdelijk ander werk aanbieden. Uiteraard kun je hierover ook altijd contact opnemen met ons.

Als je in nacht- of ploegendienst werkt kun je aan je werkgever vragen om je werk en rusttijden tijdens je zwangerschap aan te passen. Een zwangere heeft het recht op extra pauzes en is in principe niet verplicht om te werken in een nachtdienst of om over te werken.

Zonnebank en/of sauna

Of het kwaad kan is niet bekend. Mogelijk is het verstandig om in de eerste 3 maanden de sauna of zonnebank te vermijden. Je hebt meer kans om een flauwte te krijgen. Zonnen onder de zonnebank of in de felle zon kan een zwangerschapsmasker (bruine verkleuring van de gezichtshuid) veroorzaken.

(Haar) verven

Van haarverf zijn tot nu toe geen schadelijke effecten bekend.
Het is verstandig om tijdens de zwangerschap contact met verf op terpentinebasis te vermijden. Verf op waterbasis is niet schadelijk voor je kind.

Röntgenfoto's

Als het niet dringend noodzakelijk is, wordt het maken van röntgenfoto's tijdens de zwangerschap afgeraden. Is een foto echt noodzakelijk, vraag dan of ze je buik willen afschermen met een loodschort.

Vakanties en verre reizen

Als je gezond zwanger bent kun je in veel gevallen gerust op reis gaan. Doorgaans wordt wel aangeraden een reisbestemming te kiezen waar goede medische zorg aanwezig is, mochten zich onverhoopt complicaties voordoen. Neem je zwangerschapkaart mee op reis. In geval van complicaties heeft de medisch specialist aldaar je zwangerschapsgegevens en bloeduitslagen bij de hand.

Tegen vliegreizen bestaat uit medisch oogpunt geen bezwaar voor moeder en kind. Vliegmaatschappijen willen meestal geen zwangere vrouwen na 32-34 weken zwangerschapsduur vervoeren, omdat ze geen bevalling in de lucht willen riskeren. Dit wisselt per luchtvaartmaatschappij. Vraag dit na. Vaak is het nodig een verklaring te overhandigen dat je zwangerschap goed verloopt, een zogenaamde 'fit to fly"verklaring. Deze kan je bij ons vragen.

Verblijf op grote hoogte wordt ontraden. Door de afnemende zuurstofspanning van de lucht is er minder zuurstof beschikbaar. Het advies is om niet langdurig hoger dan 2000 meter te verblijven.